8 Ekim 2010 Cuma

Mineleme Sanatının Tarihçesi

Metal üzerine mine tekniğinin kaynağına ilişkin bilgiler tartışmalıdır, ancak bu türden yapıtların en güzel örnekleri VI. yy'dan sonra Bizans sanatında görülmektedir. (İncil Kapakları, kutular, haçlar, ikonalar ve ikona çevreleri) İslam sanatında mine tekniğine ilişkin bilgilere El-Biruni'nin yapıtlarında rastlanmaktadır. Bu alanda en erken İslam Eserleri Fustat'ta bulunmuş, Fatimiler döneminden kalma, altından yapılmış mücevherlerdir. İspanya'da Kurtuba'da (Cordoba), Medinet üz-Zehra'da da Fustat'dakilere benzer mineli mücevher ele geçmiştir. (11.-12.yy'lar). Bunların dışında büyük boyutlu bir başka yapıt, Artuklu Emiri Rüknettin Davut için 12.yy'da hazırlanan bir bakır tastır. Osmanlı döneminde de uygulanan mine tekniği özellikle 17.yy'ın ikinci yarısında yaygınlaşmıştır.

Cam üzerine uygulanan mine: Cam süslemede mine ile kaplama işlemi İsa'nın doğumundan hemen önceki yıllarda Suriye'de kullanıldı, Araplar tarafından geliştirilip zenginleştirildi. 13. ve 14.yy'larda Memluk Sultanlarının Halep, Şam ve Rakka'ya ısmarladıkları mineli ve yaldızlı camii kandilleri dünya camcılığının en çekici örnekleri oldu. Şam ve Kahire'de saydam minenin metal oksitler yardımıyla cam üzerine renkli olarak tutturulması sağlandı. Bu teknik 16.yy'da İslam ülkelerinden Akdeniz çevresine yayıldı; Venedik ve Barselona'ya, daha sonra da Bohemia, Avusturya ve Saksonya'ya ulaştı. Venedik'in dünya camcılığının merkezi olmasından sonra ürettiği ilk cam örnekleri, genellikle pembe, mavi ve yeşil zemin üzerine mineli ve yaldızlıydı. 19.yy'lın ikinci yarısında Arapların kullandığı modellerden -özellikle Suriye ve Mısırdaki camiilerin kandilleri- yola çıkılarak, mine ile kaplama işlemi PH. J. Brocard , É. Gallé, E. Rousseau ve M. Marinot tarafından yeniden ele alındı. Osmanlılar'da Beykoz işi eşyaların bezemelerinde yaldızla birlikte mine de kullanıldı.

Vitray'da cam pişirilerek tutturulan ve öbür yüzey renklendirmelerinden farklı olan (külrengi, sangin, sarı) renkli saydam mineler 16.yy'da kullanılmaya başlandı. Günümüzde mine hem endüstriyel hem de sanatsal projelerde kullanılmaktadır. Kuyumculuk sektöründe de değer bulan mineleme sanatı, yurtdışındaki sanat kurumlarında ve akademilerde geleneksel ve deneysel anlamda hayat bulmaya devam ediyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder